اصحاب و راویان امام علی نقی (ع)
2020/08/04شمار اصحاب امام هادی(ع) را حدود ۱۹۰ تن گفته‌اند[۱] بر اساس رجال شیخ طوسی، تعداد کسانی که از آن حضرت حدیث نقل کرده‌اند بالغ بر ۱۸۵ نفر می‌شود.[۲] عطاردی در مسند الامام الهادی از ۱۷۹ تن به عنوان راوی از امام هادی نام برده و گفته است در میان آنان ثقه، ضعیف، حسن، متروک و مجهول یافت می‌شود [۳] به گفته عطاردی برخی از راویانی که خود نام برده در رجال شیخ طوسی نیست و برخی از راویانی را که شیخ طوسی در رجالش آورده در مسند عطاردی نیامده است.[۴]
ابن شهر آشوب از افرادی همچون احمد بن حمزه بن یسع، صالح بن محمد همدانی، محمد بن جزک الجمال، یعقوب بن یزید الکاتب، ابوحسین بن هلال، ابراهیم بن اسحاق، خیران خادم و نضر بن محمد همدانی به عنوان افراد مورد اطمینان وی یاد کرده است. همچنین از اصحاب وی داود بن زید، ابوسلیم زنکان، حسین بن محمد همدانی، احمد بن اسماعیل بن یقطین و بشر بن بشار نیشابوری، سلیمان بن جعفر مروزی، فتح بن یزید جرجانی و محمد بن سعید کلثوم، معاویه بن حکیم کوفی، علی بن معد بن محمد بغدادی و ابوحسن بن رجاء عبراتی و از وکیلان او از جعفر بن سهیل الصیقل نام برده است. او محمد بن عثمان را باب او معرفی کرده است.[۵]
عبدالعظیم حسنی، عثمان بن سعید،[۶]ایوب بن نوح،[۷] حسن بن راشد[۸] و حسن بن علی ناصر[۹] از جمله اصحاب او به شمار می‌رفتند.
برخی از پژوهشگران برای اثبات ایرانی بودن برخی از اصحاب امام هادی(ع) به پسوندهای شهری آنان استناد کرده‌اند. و بر اساس آن محل زندگی افرادی همچون بشر بن بشار نیشابوری، فتح بن یزید جرجانی، حسین بن سعید اهوازی، حمدان بن اسحاق خراسانی، علی بن ابراهیم طالقانی، محمد بن علی کاشانی،[۱۰] ابراهیم بن شیبه اصفهانی، و ابومقاتل دیلمی[۱۱] از اصحاب آن حضرت را در ایران دانسته‌اند.[۱۲] و گفته‌اند بر اساس نامه امام هادی به وکیل خود در همدان در آن آمده «من سفارش شما را به دوستان خودم در همدان کرده‌ام»[۱۳] برخی از اصحاب آن حضرت در همدان و نیز بر اساس شواهدی دیگری برخی از اصحاب امام هادی در قزوین[۱۴] ساکن بوده‌اند.[۱۵]
منبع
۱جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ص۶۳۰.
۲طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۳۷۸
۳عطاردی، مسند الامام الهادی، ۳۰۷
۴عطاردی، مسند الامام الهادی، ۳۰۷
۵ابن شهر آشوب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۴۰۲.
۶طوسی، رجال طوسی، صص۴۰۱-۳۸۹.
۷شیخ طوسی، الغیبه، ج۱، ص۳۴۹.
۸شیخ طوسی، الغیبه، ج۱، ص۳۵۰.
۹شیخ طوسی، رجال، ص۳۸۵.
۱۰صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۰۱.
۱۱عطاردی، مسند الامام الهادی، ۱۴۱۰ق، ص۳۱۷.
۱۲جعفریان، حیات فکری -سیاسی امامان شیعه، ص۶۵۸.
۱۳کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۶۱۲.
۱۴کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۵۲۷.
۱۵جعفریان، حیات فکری -سیاسی امامان شیعه، ص۶۵۸.
